Początki smoczych łodzi sięgają kilku tysięcy lat wstecz. Co roku w Chinach, na brzegach rzeki Jangcy, u progu pory gorącej, kiedy to ludność trapiły susze i epidemie – odbywały się obrzędy przebudzenia śpiącego dotąd Boga – Smoka. Ów władca rzek i mórz sprowadzać miał zbawcze deszcze, dzięki którym obfite plony oddalały widmo głodu i chorób. Obrzędy, w formie zmagań zdobnych łodzi, pociągały za sobą liczne utonięcia, co traktowano jednak jako konieczną bóstwu ofiarę.
Istnieje też legenda przedstawiająca inną genezę smoczych łodzi, związana z postacią żyjącego na przełomie IV i III wieku p.n.e. poety Qu Yuana. Protestując przeciw niesprawiedliwości społecznej Qu popełnił samobójstwo, rzucając się w odmęty rzeki Miluo. Okoliczna ludność próbowała go ratować, spławiając swoje łodzie. Choć poeta utonął, na pamiątkę tego wydarzenia co roku w dzień jego śmierci obchodzone jest święto Duanwujie, podczas którego urządzane są wyścigi łodzi.
W skład drużyny Smoczych Łodzi wchodzą
Wioślarze – 10 lub 20 osób usadzonych parami na 5 lub 10 ławkach, przodem do kierunku płynięcia. Pierwsza para to szlakowi – to do nich dostosowuje tempo reszta wioślarzy.
Dobosz – siedzi na krzesełku znajdującym się na dziobie, tyłem do kierunku płynięcia, wybija na bębnie rytm dla wioślarzy, synchronizując tym samym ich pracę i ułatwiając dostosowanie się do szlakowych.Dobosz zajmuje się także zagrzewaniem drużyny do boju i informowaniem o bieżącej sytuacji na wyścigu.
Sternik – siedzi na samym końcu łódki, tuż przy rufie, i za pomocą długiego wiosła koryguje kurs łodzi.
Zawody odbywają się zarówno w kategoriach mężczyzn, kobiet, jak i mieszanych (mikst)
Obecnie częste są także zawody organizowane dla drużyn nieprofesjonalnych w kategorii Fun, gdzie wytyczne ustalają organizatorzy, a udział biorą często pracownicy konkretnych firm i organizacji.
